Doğru meslek seçimi GENÇ VE MESLEK SEÇİMİ doğru meslek seçmek çok önemli çünkü hayatına yön verdiğin en önemli nokta aslında önemli olan sevdiğin mesleği yapabilmek ama aileler genelde çocuklarını kendi istedikleri yönde yönlendiriyor   Lise son sınıftaki öğrencilerin Öğrenci Seçme ve Yerleştirme sınavlarına (ÖSYS) girmesi bir bakıma ilerde çalışacağı iş alan(lar)ını ve mesleğini belirtmek anlamına gelmektedir. O halde meslek seçimi öncesindeki bir adayın öğrenmesi gereken bilgi ve tutumları şu şekilde özetleyebiliriz. · Mesleki tercihler ilk ve orta öğretim boyunca verilecek kararlara ve yapılacak tercihlere yakından bağlıdır. O halde mesleki tercih, lise son sınıftan çok önce temel öğretim son kademesinde (sekiz yıllık ilk ve orta okulun sonunda) gireceğiniz orta öğretim kurumunun yapısına bağlı olarak değişecektir. · Lisedeki alanınız ve aldığınız seçmeli dersler de mesleki tercihlerinize yön verecektir. Sosyal bilimler alanında öğrenim gören bir öğrencinin hiç bir kısıtlama olmamasına rağmen Sayısal Puan ile öğrenci alan yüksek öğretim programlarını istemesi onun başarı şansını düşürecektir. · Mesleki tercihinizi yapmadan önce kendinizi tanıyınız. Kendinizi tanıyabilmeniz için ise, şu soruları irdeleyiniz. · Beden ve boy durumum nasıl? Bazı meslekler belirli bir boy ve ağırlıkla sahip kişiler talep ederler. · Beş duyu organının işlerliği meslek seçiminden önemlidir. · Kişisel özellikleriniz ile yapacağınız meslekler arasında yakın ilişkilervardır. Duygusal ve sosyal olgunluğunuz, kendinize güven dereceniz, girişkenlik ve ataklık meslek seçiminde göz önünde bulundurmanız gerekenlerden yalnızca bir kısmıdır. · İlgileriniz de meslek seçiminde önemlidir. Neleri yapmaktan ve neleri yapmamaktan hoşlanıyorsunuz? Serbest zamanlarınızda nelerle uğraşıyorsunuz.? Bunlar size seçeceğiniz meslek konusunda ip uçları verir. · Okul başarınız, öğrenim hayatınız boyunca başarılı olduğunuz ve başarılı olamadığınız dersler hangileri? Onlarla seçmeyi düşündüğünüz meslek(ler) arasında ilişki kurabilir mi? · Güzel sanatların herhangi bir koluna karşı özel yeteneğiniz var mı? Kavrama gücünüz hangi alanda daha baskın? · Aileniz sizden beklentileri ve ekonomik gücü nasıldır? Uzun süreli eğitim isteyen bir mesleğe yönelebilir misiniz? Bu soruları cevapladıktan sonra mesleklerle ilgili araştırmanızı yapınız.

Hedef belirleyin: Bu hedef aynı zamanda sizin vizyonunuzdur. Bundan birkaç yıl sonraki hayatınızı gözünüzün önüne getirmeye çalışın. Ne olmak istiyorsunuz? Nasıl yaşamak istiyorsunuz? Nasıl bir hayat standartınız olmalı? Bir misyonunuz olsun: Gelecekte yapmak istediğiniz meslek ve yaşamak istediğiniz hayatla ilgili fikirleriniz ve hedeflerinizi belirlediniz mi? Cevabınız evet ise kendinize şu soruları sormaya başlayın: Neden böyle bir meslek? Neden böyle bir hayat? Bu sorulara vereceğiniz cevaplar sizin misyonunuzu belirler. Değerlerinizi keşfedin: Hayatta en çok önem verdiğiniz şeyleri düşünün. Gurur, başarı, aile, namus, hırs gibi yüzlerce değer arasından ilk beşe hangilerini koyarsınız? Belirlediğiniz bu beş değer, hayat anlayışınızı ortaya çıkarır. Meslek seçiminde sizi yönlendirecek olan kriterler de değer yargılarınızın içinde saklı. Değerleriniz, vizyonunuz ve misyonunuzun örtüşmesi bu nedenle çok önemli. Örtüşmezse, ileride başarılı olma şansınız büyük ölçüde azalır. Hedefleriniz, amaçlarınız ve değerlerinizin birbiriyle uyumu başarıyı da getirecektir. Meslek seçimini tesadüflere bırakmayın, kendinizi tanımaya çalışın: Güçlü yönlerinizi belirlemeye gayret edin. Kararınızı asla trendlere ve moda mesleklere göre vermeyin. Kendinize, kişiliğinize uygun olmayan bir seçim yapmamaya özen gösterin. Neleri iyi yapabildiğinizi, hangi konularda başarılı olduğunuzu düşünün. Kendinize soru sorun: Elektronik mühendisliğini ele alalım; popüler, günümüz koşullarında geçerli, iş bulma ve para kazanma şansının yüksek olduğu bir meslek. Ama sayılarla, elektrik-elektronik işleriyle aranız iyi değilse, bu işte ne kadar başarılı olabilirsiniz? Seçmeyi düşündüğünüz mesleğin size uygun olup olmadığını anlamak için kendinize şöyle sorular sorabilirsiniz: Bu mesleği yapmayı gerçekten istiyor muyum? Bu mesleği zevk alarak yapabilir miyim? Fiziksel ve kişisel özelliklerim bu iş için uygun mu? Büyük şirketlere uygun biri miyim, yoksa daha küçük, girişimci ruhla çalışan bir şirkette mi mutlu olurum? Sayılarla ilgili mesleklere mi yatkınım, insan ilişkilerinin yoğun olduğu mesleklerde mi başarılı olabilirim? Çok para kazanmak beni gerçekten mutlu eder mi? Türkiye'de bu mesleği uygulamam mümkün mü? Fazla mesai yapabilir miyim? Hafta sonları çalışabilir miyim? Seyahat edebilir miyim? Ne tarz insanlarla birlikte çalışmaktan hoşlanırım? Gelişen dünyayı takip edin: Dünyanın, Türkiye’nin, teknolojinin, ekonominin gittiği yönü takip etmek, gelecekte hangi mesleklerde yetişmiş insan gücüne ihtiyaç duyulacağının ipuçlarını verir. Çevrenizde olup biten yenilikleri gözlemleyin. Bu gözlemlerinizden yola çıkarak, sürekli gelişen ve değişen dünyada nasıl bir yer alabileceğinizi düşünün. Dünyanın size sunduğu olanakları değerlendirin. Böyle düşünerek vereceğiniz karar, size iyi bir gelecek sunabilir. Pozitif düşünün: Meslek seçimi yaparken karamsarlığı bir kenara bırakın. Karamsarlık, kendinize olan inancınızı ve güveninizi zayıflatır. İsteklerinize, tercihlerinize önem verin. Kendinize güvenmeden ve inanmadan yapacağınız her seçim sizi yanıltır. Meslek seçimi yaparken elbette olumlu ve olumsuz yönlerini düşünün ama sizi yönlendiren yine de pozitif düşünce olsun.

İş başvurusu yapacak olanların ön görüşmeye çok iyi hazırlanmaları gerektiğini belirten uzmanlar, bozuk diksiyon, bacak bacak üstüne atma, eski patronu kötüleme gibi tavır ve davranışların işveren üzerinde olumsuz etki bıraktığını vurguluyorlar.

Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Samsun İl Müdürlüğünde görevli İş ve Meslek Danışmanı Ömür Demircioğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, iş başvurularında ön görüşmelerin son derece önemli olmasına rağmen, pek çok kişinin ön görüşmede dikkat edilecek noktaları bilmediğini söyledi.

İş verenlerin, iş almada sadece diploma ve deneyimle yetinmediğini ifade eden Demircioğlu, ön görüşmedeki ilk izlenimin de işverenler üzerinde son derece etkili olduğunu vurguladı.

İş görüşmesine giderken mutlaka temiz ve sade giyilmesi, aşırı makyaj yapılmaması gerektiğini belirten Demircioğlu, görüşmeye geç kalmanın, bakımsız olmanın, izin verilmeden oturmak ve konuşmanın, sigara içme ve sakız çiğnemenin, kolları kavuşturup büzerek oturmanın, konuşurken yere ve tavana bakmanın işveren üzerinde negatif etki bıraktığına dikkat çekti.

Diksiyonun işveren üzerinde önemli bir etki bıraktığının altını çizen Demircioğlu, bozuk diksiyonun işe alınmama sebebi olabileceğini belirterek,  ön görüşmede işverenler tarafından beğenilmeyen diğer bazı davranışları ise şöyle sıraladı:

''İlgisiz ve isteksiz bir tavırla konuşma, soruları anlamada güçlük çekme, önceki işvereni kötüleme, gevşek ve kuşkucu bir tavırla tokalaşma, mutsuz bir evliliği olduğunu belirtme, anne-babası ile çatışmalarını gündeme getirme, firma hakkında bilgisiz olma, boş zamanlarını TV seyrederek geçirdiğini ifade etme...''

Görüşme sırasında iş hakkında hiç soru sormamanın da işveren üzerinde olumsuz etki bırakacağını söyleyen Demircioğlu, görüşme esnasında işverence yöneltilecek sorulara da hazırlıklı olunması gerektiğini kaydetti.

İş verenin, ön görüşmede, ''nasıl bir iş istiyorsunuz, neden burada çalışmak istiyorsunuz, sizi neden işe almalıyım, burada ne kadar süre çalışmayı düşünüyorsunuz, son işinizden nasıl ayrıldınız?'' gibi sorular yönelttiklerine işaret eden Demircioğlu, iş talep edenin de işverene ''işletmenizde başarılı olabilmek için gereken özellikler nelerdir, sizce işletmenizde çalışmanın en zorlayıcı tarafı nedir, işletmenizde ilerleme ve yükselme olanakları nasıldır?'' gibi sorular sorulabileceğini kaydetti.

İş arayanların iş görüşmeleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmalarının işe alınma şanslarını artıracağını vurgulayan Demircioğlu, bu konuda İŞKUR İş ve Meslek Danışma Merkezlerine başvurabileceklerini ya da internetten bununla ilgili bilgi alabileceklerini sözlerine ekledi.

AA